काठमाडौं ।
२०४६ सालको बहुदलीय प्रजातन्त्र प्राप्तीपछि लगत्तै एमाले ललितपुरले प्रथम जिल्ला अधिवेशन जिल्लाको दक्षिण भेग गोटिखेलमा आयोजना गर्यो। त्यति बेला सीमित कार्यकर्ता, जुझारु सङ्गठन र पञ्चायत विरुद्धको आन्दोलनबाट प्राप्त बहुदलीय प्रजातन्त्रले दलहरूप्रति आम जनताको समेत उत्सुकता र उत्साहपूर्ण वातावरणले बिछट्टै रौनकताबिच सम्पन्न भएको थियो।
गोटिखेलमै आयोजना हुनुमा पञ्चायतकालमै भूमिगत रूपमा पार्टी सङ्गठनको काम सहरी भेगमा भन्दा गाउँमा घनिभूत हुनुले नै हो । यसपछि एमालेको पार्टी सङ्गठन निर्माणको चाप गाउँलाई सुदृढ गर्दै सहरमा केन्द्रीकृत गर्दा झन् प्रभावशाली बन्यो।त्यसपछिका सबै जिल्ला अधिवेशनहरू जिल्लाको सदरमुकाम आसपासमै भए। ९ औँ जिल्ला अधिवेशन पनि महालक्ष्मी नगरपालिकास्थित इमाडोलमा हुँदै छ।
ललितपुरमा नेकपा एमालेले आफ्नो विरासत २०४८ सालको आम निर्वाचन, २०४९ सालको स्थानीय तहको निर्वाचन, २०५१ सालको मध्यावधि निर्वाचन, २०५४ सालको स्थानीय निर्वाचन, २०५६ सालको आमनिर्वाचनमा समेत अन्य कुनै पनि प्रतिपक्षी पार्टीले प्रतिस्पर्धामा भ्याउन सकेनन् । त्यति बेलाको जिल्ला कमिटीको नेतृत्वले पार्टीभित्र न्यायपूर्ण पद्धति, कार्यकर्ताको उचित विन्यास, निस्वार्थ राजनीतिक संस्कारलाई उच्च प्राथमिकता दिन सकेकाले नै अब्बलता हासिल गर्न सकेको हो।
मुलुकमै हिंसात्मक राजनीतिको हाबी हुनु र सङ्गठन निर्माणमा जिल्ला नेतृत्वले समय सापेक्ष कदम चाल्न नसक्नुले ललितपुरमा एमाले खुम्चिन पुग्यो। २०६४ साल र २०७० सालका दुवै संविधानसभा निर्वाचनका परिणाममा एमाले पराजित हुनु पर्यो । २०७२ सालमा संविधान जारी भएपछि २०७४ सालमा भएको निर्वाचनमा वाम गठबन्धनका कारणले एमाले र माओवादीले जिल्लामा सबै निर्वाचन विजयी भए। तर यही बिचमा भएको दुवै पटकको स्थानीय तहको निर्वाचनमा एमालेले अपेक्षित परिणाम ल्याउन सकेन । स्थानीय तहको निर्वाचन राम्रो नहुनु भनेको सङ्गठनको जगमा नै समस्या हुनु हो।
२०७९ सालको पछिल्लो आम निर्वाचनमा पनि सन्तोषजनक परिणाम आएन । बरु पार्टीभित्र थप समस्या देखा परे । बाहिर नयाँ चुनौती थपिए। जिल्लाका ७१ वडामध्ये २० वटा वडा मात्रै जित्नुले कमजोर धरातलीय यथार्थता दर्साउँछ । ६ वटा पालिकामध्ये दुई प्रमुख र एक उपप्रमुख मात्रै जित्नु र ३ सङ्घीय क्षेत्रमा १ र प्रदेशका ६ क्षेत्रमध्ये ४ मात्रै जित्नुले सङ्गठनको धरातलमा नै धक्का लागेको तथ्य देखाउँछ।
जिल्लाको पार्टी पङ्क्तिमा राजनीतिक, वैचारिक र साङ्गठनिक पक्ष ज्यादै कमजोर छ । पार्टी कमिटीहरू ठुला, भद्दा र कामकाजी छैनन्। कमिटीका बैठकको नियमितता, प्रभावकारिता र परिस्थितिको ठोस विश्लेषण गर्ने कार्यमा पार्टी नेतृत्वको ध्यान गएको छैन। प्रशिक्षण विषय केन्द्रीय होइन भाषाण केन्द्रीत त्यो पनि ज्यादै न्यून छन्।
पार्टीभित्रको न्याय प्रणाली पक्षधरतामा हेरिएको छ। स्थानीय तहको निर्वाचनमा टिकट दिँदा गरिएका अपारदर्शी, असक्षमता र अकर्मण्यताले झनै विवादको चरम अवस्था सिर्जना गरेको छ। यसले निर्वाचन पनि पराजित भयो र अन्तर्द्वन्द्व हल गर्नुको सट्टा झन् बढ्यो ।
जिल्लाका पुराना स्थापित कार्यकर्ताहरु विस्थापित गर्न कम्मर कसेर लागे। अराजनीतिक संस्कारलाई प्रोत्साहित गर्ने केही व्यक्तिको प्रभावमा नेतृत्व नै लहसिएको देखिन्छ। नेतृत्वले कार्यकर्ता र पार्टी पंक्तिप्रति मात्रै होइन मतदाता र जनताप्रति समेत जबाफदेही र उत्तरदायी बन्नु पर्ने हुन्छ । जस र अपजसको जिम्मेवारी पनि लिनुपर्ने हुन्छ नै ।
माधव नेपालले एमाले सक्न पार्टी विभाजन गर्दा जिल्लामा पनि प्रभाव प र्यो । त्यो सङ्कटको बेला पार्टी जोगाउन लागेका कार्यकर्ता पनि अहिले धकेलिएका छन्। आसेपासेहरू जो न सङ्गठन निर्माणमा निपुर्ण छन् न वैचारिक राजनीतिक रूपमा सक्षम छन्।
बरु अपारदर्शिताको आवरणमा भ्रम र आक्षेप लगाएर आफू पानीमाथिको ओभानो हुन खोज्ने असक्षमता कसरी छिप्न सक्ला र रु एकातिर आर्थिक अपारदर्शिता र अर्कोतिर वैचारिक, साङ्गठनिक असक्षमता हुनु नै अहिलेको ललितपुरको एमालेको जटिल समस्या हो।
एमाले ललितपुरको यो ९ औँ जिल्ला अधिवेशनमा चुनिएर आएका सार्वभौम प्रतिनिधिहरूले यिनै समस्याहरूको समाधान खोज्ने छन्। स्वस्थ बहस गर्ने छन्। विश्लेषण गर्ने छन्। अनि आन्तरिक र बाह्य चुनौतीहरूको सामना गर्न सक्ने सक्षम नेतृत्व निर्वाचित गर्ने छन्।
