काठमाडौं ।। केन्द्रको शक्ति सन्तुलनको छायाँ बनेका प्रदेश सरकारहरू आफ्नो औचित्य प्रमाणित गर्नुको साटो सत्ता संघर्षको आनन्द लिनमा व्यस्त देखिन्छन् ।
सङ्घीयता संकटतर्फ उन्मुख भएको आवाज उठिरहेको बेला केन्द्रको निर्देशनमा प्रदेश सरकारहरू एकपछि अर्को गर्दै सत्ता परिवर्तन भइरहेकाले प्रदेश संरचनामाथि गम्भीर प्रश्न उठेको छ ।
मंसिर ४ गतेको निर्वाचनपछि राजनीतिक माहोलमा एमालेले माओवादी केन्द्रसँग मिलेर सरकार बनाएको थियो । केन्द्रदेखि प्रदेशसम्म सहयोग गरे पनि राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा आएपछि छुट्टिए ।
विभाजनअघि सुदूरपश्चिम प्रदेशमा नागरिक स्वतन्त्रता पार्टीका कारण एमाले सरकारले विश्वासको मत पाउन सकेन । सुदूरपश्चिमबाट सत्तामा आएको कांग्रेसले बिस्तारै माओवादी केन्द्रका उम्मेदवारलाई विश्वासको मत दिएर समर्थन गर्ने रणनीति अपनाउन थालेको छ । यसैको आडमा कांग्रेस–माओवादी केन्द्रसँगको चुनावी तालमेल क्रमशः सक्रिय हुँदै गयो ।
कांग्रेस सत्तामा आएपछि एमाले नेतृत्वको प्रदेश सरकारमा समस्या उत्पन्न भयो । लुम्बिनी र गण्डकीमा एमाले सरकार ढल्यो । कोशी प्रदेशमा सत्तारुढ गठबन्धन र एमाले–रापाको समान मत भएकाले सरकार ढल्ने निश्चित छैन ।
यस्तो अवस्थामा कम मत पाएका माओवादी र अन्य दल कांग्रेससँग सत्ता बार्गेनिङमा अड्किएपछि कोशीको सरकार सुरक्षित भएको देखिन्छ । तर, गण्डकी र लुम्बिनीमा कांग्रेसले सरकारको नेतृत्व गरिसकेको छ ।
लुम्बिनी र गण्डकीमा मुख्यमन्त्रीहरू लीला गिरी र खगराज अधिकारीले विश्वासको मत लिन सकेनन् ।
त्यसैगरी कर्णाली प्रदेशमा माओवादी केन्द्रबाट मुख्यमन्त्री बनेका राजकुमार शर्माले तेस्रो पटक विश्वासको मत लिएका छन् । राप्रपा र एमालेले समर्थन फिर्ता लिएपछि शर्माले विश्वको मत लिएका थिए ।
कोशी, मधेश र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा सरकार परिवर्तनका क्रममा केही सुधार भएको छ । तर, मधेशमा भने केही समयभित्र सरकार परिवर्तन हुने वा पार्टीको सम्बन्ध परिवर्तन हुने बताइएको छ ।
यसरी केन्द्र र आफ्नो दलका शीर्ष नेताको निर्देशनलाई प्रादेशिक सरकारले पालना गर्ने हो भने स्थानीय आवश्यकता र तिनको बुझाइ जनताले भोटमार्फत बुझाउने अवस्था छ ।
यसअघि राज्यको संरचनामा फेरि आक्रमण हुँदैन भन्न मिल्दैन । प्रदेश सरकारहरूले केन्द्र सरकार र दलका शीर्ष नेताहरूको हितमा काम गर्दैनन् भन्ने टिप्पणी नआएसम्म प्रदेश सरकारमाथि प्रश्न उठ्नेमा कुनै शंका छैन। तैपनि यसको विरुद्ध आन्दोलन नहोला भन्न सकिन्न ।
