काठमाडौं । पुष्पलाल श्रेष्ठ नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनको प्रमुख हिस्सा हुन् । पञ्चायत नफाले नेपाली जनताले मुक्ति पाउँदैनन भन्नेमा दृढ पुष्पलाल कठोर, सादगी जीवन र चुनौतिलाई सहज स्वीकार गर्ने कम्युनिष्ट नेता हुन् ।
यस्तै विशेषता र आदर्श बोकेका पुष्पलाल जस्ता थुप्रै नेताहरुका कारण अहिले पनि नेपाल कम्युनिष्ट जनमत राम्रो रहेको मुलुक कहलिदै आएको छ ।
तर, पुष्पलाललाई आदर्श मान्ने कम्युनिस्ट पार्टीहरु भने नामका पछाडि विभिन्न फुर्कोहरु झुण्ड्याएर दर्जन बढीमा विभाजित छन् ।
तिनै विभिन्न कम्युनिस्टहरु सत्ता र स्वार्थ केन्द्रित बन्दा के पुष्पलालको त्याग, बलिदान र हिम्मतको सम्मान हुन सक्ला ?
विसं १९८१ असार १५ गते रामेछापको भंगेरीमा जन्मिएका पुष्पलालको २०३५ साउन ७ गते भारतको गोविन्दवल्लभ पन्त अस्पतालमा उपचारका क्रममा निधन भएको थियो ।
पञ्चायत विरोधी आन्दोलनमा लागेकै कारण जेलदेखि निर्वासनसम्म भोगेका उनी कम्युनिष्ट आन्दोलनका प्रमुख र अध्ययनशिल पात्र हुन् ।
सहीद गंगालाल श्रेष्ठका भाई समेत रहेका उनले २००६ साल वैशाख १० गते भारतको कोलकत्तामा विभिन्न व्यक्तिसँग मिलेर कम्युनिष्ट पार्टीको स्थापना गरे ।
पुष्पलालले स्थापना गरेको कम्युनिष्ट पार्टीहरु अहिले विभिन्न धार र नाममा विभक्त छन् । नेपालका सबैखाले कम्युनिष्ट पार्टीले उनको योगदानलाई स्मरण पनि गर्दै आएका छन् ।
आज उनको ४५ औं स्मृति दिवस भएकाले पुष्पलाललाई विभिन्न कार्यक्रम गरेर सम्झाना गरिएको छ ।
यहि क्रममा नेकपा एमालेका महासचिव शंकर पोखरेलले त पुष्पलालले स्थापना गरेको पार्टी नै एमाले रहेको दाबी गरेका छन् ।
रामेछाप पुगेका महासचिव पोखरेलले एमाले नै जनताको आकांक्षा पुरा गर्ने पार्टी भएको भन्दै उनले यस्तो दाबी गरे । तर, यता पूर्वउपप्रधान एवं गृहमन्त्री समेत रहेका नेकपा एकता राष्ट्रिय अभियानको अध्यक्ष वामदेव गौतमले सबै कम्युनिष्टहरुलाई एकतावद्ध हुन आह्वान गरेका छन् ।
वामदेवले पुष्पलालले देखेको सपना साकार पार्न कम्युनिष्ट पार्टीहरु एक भएर शक्ति आर्जन गर्नुपर्ने तर्क राखे ।
नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री माधव नेपालले कम्युनिष्ट पार्टीहरुलाई एक ठाउँमा ल्याउने कुरामा हरेस खानु नहुने धारणा राखे । कम्यनिष्ट पार्टीहरु आफ्ना आफ्ना पसल थापेर बसेको भन्दै सबैलाई एक ठाउँमा ल्याउन जरुरी रहेको उनको तर्क छ ।
पुष्पलालले सादगी जीवन मात्रै व्यतित गरेनन् । उनी लामो समय भारतमा निर्वासित जीवन नै भोगे । पञ्चायतविरुद्धको आन्दोलनमा सरक उनी समस्या, रोग, भोग र आन्दोलनको पक्षमा अडिग रहे । तर, पुष्पलालले स्थापना गरेको कम्युनिष्ट जनमत ठूलो आकारमा फैलिएपनि किन एकिकृत हुन सकेन ? यो अहम् प्रश्न हो ।
कम्युनिष्ट पार्टीका नेताहरु सत्ता र स्वार्थ केन्द्रित बन्दा मात्रै यस्तो हुन पुगेको हो त ? यस्तो प्रश्नले मात्रै यसको जवाफ दिन सक्ने देखिन्न ।
पुष्पलालले छाडेको कम्युनिष्ट आदर्श स्खलनको बाटोमा गएकै कारण विभाजन र सत्ता शक्ति हत्याउने खेल हुन थालेको कतिपयको धारणा पाइन्छ । तर, पुष्पलालले छाडेर गएको कम्युनिष्ट विरासत, त्याग, समर्पन, बलिदान, योगदान र सबैखाले मूल्य मान्यतालाई अंगिकार गर्दै अघि बढ्न सके मात्रै देशले निकास पाउने देखिन्छ ।
